Europa Universalis V

Het besturen van de wereld is geen gemakkelijke taak. In Paradox's vijfde titel in de Europa Universalis-saga wordt deze verantwoordelijkheid aan jou overgelaten. Je krijgt de kans om een land te kiezen en mee te gaan op een reis van de 14e eeuw naar de periode van de grote revoluties in het 19e-eeuwse Europa. Er zijn honderden landen om uit te kiezen over de hele wereld. Het moeilijkste deel van het spel is eigenlijk het vinden van een land om mee te beginnen. Om je te helpen, is er een lijst met aanbevolen landen die een van de drie spelstijlen verkennen. Als je een expansionistische natie wilt proberen, is Castilië jouw keuze, als je diplomatie wilt proberen, misschien is Noorwegen jouw land, als dat niet werkt, misschien is het op handel gerichte Nederland een alternatief.

De keuze van de natie is heel belangrijk, aangezien sommige landen zich rechtstreeks in een variant van een kruistocht bevinden, vechten voor hun overleving, op het punt staan hun leider te verliezen en een burgeroorlog riskeren of op het punt staan in een groot internationaal conflict te belanden. Die les heb ik geleerd nadat ik voor Engeland had gekozen, dat al vrij snel in de Honderdjarige Oorlog met Frankrijk belandt. Dit kun je natuurlijk vermijden omdat je de historische route niet hoeft te nemen. Een ander voorbeeld zijn de Duitse Orde, die aan het begin van de titel in oorlog zijn met het Groothertogdom Litouwen. Ik heb geen opties gevonden om de startdatum aan te passen, dus je zult een beetje moeten nadenken, afhankelijk van hoe ervaren je bent met deze spellen.

Als er één ding is waar Paradox goed in is, dan is het wel het creëren van levendige, dynamische werelden in een strategisch formaat. Er is altijd wel iets te doen, en je moet echt verstandig kiezen hoe je je middelen besteedt. Europa Universalis V is geen gemakkelijk spel. Het is mogelijk om snel een overzicht te krijgen, maar om het spel echt onder de knie te krijgen, moet je je verdiepen in een groot aantal gameplay-systemen, die op hun beurt afhankelijk zijn van andere systemen en continu met elkaar omgaan. Het is een complexe machinerie die de gamewereld naar zijn eindbestemming stuwt. De belangrijkste aspecten om in de gaten te houden zijn diplomatie, onderzoek, leger, economie en exploratie.

Diplomatie is een van mijn favoriete tools in het spel. Je hebt niet een oneindig aantal diplomaten en het kost geld om meer te genereren. Het is uw keuze met welke landen u de betrekkingen wilt aangaan, welke landen u wilt bespioneren en zo verschillende vormen van Casus Belli wilt creëren. Met wie u handel gaat drijven en hoe u door de wereld navigeert. Dit zijn vragen waar je in de loop van de campagne mee te maken krijgt. Je moet ook rekening houden met machtige organisaties die conflicten met je kunnen veroorzaken of je op een andere manier kunnen beïnvloeden. Een voorbeeld hiervan is de katholieke kerk of het Heilige Roomse Rijk, die de lidstaten toestaat te stemmen over kruistochten, oorlogen, wetten en nog veel meer.

Organisaties kunnen machtig zijn en u moet hier rekening mee houden, aangezien ze vele staten kunnen omvatten en u rechtstreeks kunnen beïnvloeden. Je kunt deze natuurlijk laten staan als je wilt, maar sommige brengen kosten met zich mee, zoals instabiliteit en oorlog. Afhankelijk van het land dat je kiest, zien ze er een beetje anders uit en hebben ze verschillende doeleinden. Als je ervoor kiest om als natie in Azië, Afrika of Amerika te spelen, zullen ze andere organisaties hebben dan degene die je in eerste instantie in Europa tegenkomt. Je kunt ook je eigen varianten vinden die wetten uitvaardigen over wederzijdse verdediging.

Er zijn drie belangrijke factoren bij het praten met een andere staat. Vertrouwen, relaties en diensten. De eerste twee worden bepaald door keuzes op de campagnekaart, beslissingen, welke rivalen je hebt, technologie, cultuur, religie en nog veel meer. Dit laatste is meer afhankelijk van het feit of u diplomaten gebruikt om wederzijdse diensten te genereren. Hiermee kun je staten dan dingen laten doen waar jij of een bondgenoot baat bij hebben. Het systeem is flexibel en zal tot op zekere hoogte herkenbaar zijn vanaf de vierde Europa Universalis. Ik vind het leuk dat het vrij eenvoudig is om te zien wat de cijfers beïnvloedt. Je hebt veel opties, zoals het creëren van allianties, vakbonden, blokkades, het vragen om kolonisten uit een ander land en nog veel meer. De lijst van wat u met dit systeem kunt doen, is uitgebreid.

Helaas is de pen niet altijd machtiger dan het zwaard en soms heb je het zwaard nog nodig. Je hebt in eerste instantie je troepen die je oproept om voor de koning te vechten. Ze zijn ongetraind en vertegenwoordigen de middeleeuwse manier van oorlog voeren. Gepantserde, goed getrainde staande legers zijn duur en niet zo kosteneffectief. In de loop van het tijdsbestek van het spel zal dit natuurlijk veranderen en zullen je troepen worden vervangen door professionelere alternatieven en meer huurlingen. Je troepen en schepen kunnen natuurlijk worden geleid door generaals en elk leger is verdeeld in regimenten. Je kunt dit een beetje aanpassen om betere resultaten te krijgen in gevechten. Ze kunnen ook specifieke taken uitvoeren. Boten kunnen troepen van voedsel voorzien, soldaten vervoeren en havens blokkeren. Troepen op het land kunnen de grond verbranden, gebieden belegeren en veroveren. Ze kunnen ook kampen en andere dingen opzetten die gunstig zijn voor je opmars.

Net zoals je gewend bent, win je geen oorlog door een stad over te nemen of een vijandelijke macht te verslaan. In plaats daarvan win je door de doelen te vervullen die je voor de oorlog hebt gesteld. Dit is een casus belli, die je creëert dankzij spionnen of met behulp van je landgoederen in de administratieweergave. Het systeem is vergelijkbaar met eerdere titels in de serie. Het werkt geweldig omdat het je niet in één keer totale controle geeft. Het dwingt je om verschillende spelsystemen te gebruiken om je doelen te bereiken. Als je geen casus belli gebruikt, word je diplomatiek gestraft en riskeer je de toorn van de buurlanden. Diplomatie kan je krachtige redenen geven om een oorlog te beginnen, een sterk leger stelt je in staat om de oorlog te winnen en een goede economie stelt je in staat om de oorlogen voort te zetten en je troepen te betalen.

De economie van uw land is een van de hoekstenen om het spel niet te verliezen. Je bent geen persoon zoals in Crusader Kings, maar je speelt als een land. Een van de grote nieuwe kenmerken deze keer is een robuuster handelssysteem met markten die dynamisch verschuiven, afhankelijk van waar goederen worden verkocht en gekocht. Eeuwen van veranderingen op de campagnekaart kunnen meerdere factoren verschuiven, zoals technologie, en een slimme leider laat zijn natie de wereldhandel beheersen. Er is ook de mogelijkheid om douanesystemen en dergelijke op te zetten. Ik herkende meteen delen van mijn speelstijl van Victoria III. Ook al heeft Paradox niet zo'n diepgaande economische simulatie gebouwd, het is nog steeds indrukwekkend.

Als je het feit kunt negeren dat bepaalde goederen soms in het leven worden geroepen, is het een complex en diep systeem. Grondstoffen worden gewonnen, door je inwoners gebruikt om goederen te produceren via gebouwen en vervolgens worden deze verkocht op markten. U kunt zowel de export als de import beheren en tot in detail voldoen aan de behoeften van uw inwoners. Je hebt een vrij grote vrijheid om je eigen markten op te zetten, andere te blokkeren en indirect invloed uit te oefenen op derde landen of de aanvoer van goederen te controleren. Je kunt het handelssysteem gebruiken als een krachtig hulpmiddel in je zoektocht om een dominante supermacht te worden, naarmate de industrialisatie nadert, wordt dit nog meer merkbaar.

Nieuwe functies op alle gebieden die traditioneel door de serie worden aangeboden, hebben ertoe geleid dat ik veel opnieuw heb moeten leren. Het kunnen aspecten van oorlogsvoering zijn, zoals troepen die permanent sterven. Of hoe je een evenwicht moet vinden tussen de eisen van de standen, de geneugten en hun privileges. Een ander voorbeeld is het vermogen van adviseurs van de koning om specifieke en krachtige missies uit te voeren. Een andere interessante verandering is de focus op controle. Dit getal bepaalt hoeveel waarde u uit elk gebied haalt. Een hoger gelegen gebied betekent meer geld. Met behulp van wegen, adviseurs en technologie kunt u de waarde verhogen. En dan heb ik het nog niet eens gehad over het weersysteem, dat soldaten kunnen sterven als ze op ijs staan als de sneeuw in de lente smelt, het missiesysteem dat werkt als een secundaire technologieboom die niet helemaal anders is dan het systeem in Imperator: Rome. Of de enorme nieuwe technologieboom die over tijdsperioden is verdeeld en is aangepast aan uw staat.

Hoewel de computer deze keer niet de slimste tegenstander is die ik in een strategiespel ben tegengekomen, is hij goed genoeg voor mij. Het maakt soms fouten met troepen in oorlog, diplomatie en op andere manieren. Een goed voorbeeld is dat het niet altijd op een goede manier gebruik maakt van topografie of de uren van de dag. Hierdoor kan de speler zelfs onmogelijke gevechten winnen. Als je een beetje moeite hebt met het accepteren van minder dan perfecte computertegenstanders, kan dit een minpuntje voor je zijn. Het is natuurlijk mogelijk om de moeilijkheidsgraad te verhogen en in de Iron Man-modus te spelen. De verhoogde moeilijkheidsgraden werken zoals ze altijd doen in strategiespellen. De computer krijgt meer bronnen en jij krijgt minder, hij zal niet beter over het terrein navigeren of betere beslissingen nemen.

Ondanks enkele problemen vind ik Europa Universalis V en de uitgebreide hoeveelheid op elkaar inwerkende systemen erg leuk. Ze creëren een complexe en moeilijke ervaring, die je nergens anders echt kunt krijgen. Je campagne als het koninkrijk Castilië of Aragon leidt misschien niet tot een Spanje, maar tot een andere stadstaat. Duitsland zal misschien nooit worden gevormd en Engeland zal Frankrijk overnemen. De mogelijkheden zijn enorm om een niet-historische ervaring te hebben, maar je kunt de computer ook instellen om historisch te spelen. Er zijn ook verborgen landen die kunnen worden gecreëerd door opstanden en burgeroorlogen. De enige optie die ik echt mis, is het kunnen wijzigen van de startdatum.

Ik hou van de mogelijkheden om te experimenteren met situaties die je je altijd al hebt afgevraagd en wat er had kunnen gebeuren als de geschiedenis een andere richting was ingeslagen. Een van de belangrijkste gebeurtenissen in Europa vindt plaats met de ontdekking van Noord- en Zuid-Amerika en het begin van de industriële revolutie. Dit alles is voor jou om mee te communiceren. Je hoeft echter niet de helft van de wereld te koloniseren of te veroveren. Het spel eindigt wanneer je wilt dat het eindigt en je regeert je land, niemand anders. Hoewel de campagne een eindjaar heeft, kun je nog steeds spelen als je wilt, zelfs als je vastzit in 19e-eeuwse technologieën. Als je de daaropvolgende ervaring wilt, kun je Victoria III proberen, met zijn ambitieuze economische simulatie.

Ik heb verschillende campagnes gespeeld in verschillende landen. Ik heb ook een aantal vreemde startlanden op andere continenten geprobeerd. Het is vrij duidelijk dat veel van deze nog niet helemaal ontwikkeld zijn De focus ligt op de Europese grootmachten. Het is echter heel goed mogelijk om vermakelijke campagnes te voeren met kleinere staatsformaties. Een van mijn favoriete landen om mee te beginnen was de Gouden Horde. Het lastige van deze factie is dat ze op het punt staat in te storten als je niet bekwaam bent. Een andere leuke optie om te proberen zijn de Duitse Orde. Ze zijn in volle oorlog met het Groothertogdom Litouwen en als je je kaarten verkeerd speelt, kun je de campagne vrij snel verliezen. Ik hield ook van het Byzantijnse rijk. Als u wilt dat ze hun historische naam hebben, kunt u deze wijzigen in de instellingen. Hun startpositie op dit moment is moeilijk te hanteren. Japan en China zijn in deze periode ook interessant om te testen. Japan is relatief vredig en kalm aan het begin van de campagne.

Mijn suggestie is om je in het begin door het spel te laten leiden. Kies een van de aanbevolen landen en volg mee in de trainingsmodus, die helaas, net als zijn voorgangers, een beetje ruig is. Paradox kiest er nog steeds voor om je te begeleiden in hoe je met de muis en het toetsenbord kunt bedienen en vervolgens uit te leggen wat de systemen zijn. Je krijgt echter geen hulp bij het doen van dingen in het spel. Dit is iets waar ik vaak op reageer bij het spelen van strategiespellen. De ingebouwde encyclopedie is uitgebreid, maar legt niet uit hoe je de dingen moet doen waarover het spel je vertelt. Hoe vestig je een provincie of hoe zorg je ervoor dat een andere staat kolonisten naar je toe stuurt. Sommige dingen zijn gemakkelijker te achterhalen dan andere, maar ik denk dat ze dit aan de encyclopedie van het spel moeten toevoegen.

Ik denk echter dat de gebruikersinterface goed is en de mogelijkheid om dingen waarvan je denkt dat ze belangrijk zijn aan de rechterkant vast te pinnen, maakt het gemakkelijker. Het komt ook zelden voor dat er iets verborgen is in submenu's, wat Paradox heeft verbeterd met de nieuwere titels. Dit en de tabbladen bovenaan het scherm met belangrijke informatie zijn geweldig. Veel hiervan zat al in de vierde en de functionaliteit is ook geweldig in de vijfde. Het aantal kaartmodi is toegenomen en je hebt nu meer filters om te gebruiken. In sommige menu's worden de bijbehorende filters automatisch ingeschakeld, wat helpt om een beter algemeen beeld te krijgen van wat je wilt zien. Dit kunnen bijvoorbeeld markten, topografie, waarden in 3D of vijanden en bondgenoten zijn. Het spel bevat ook aspecten zoals migraties en migraties, en het kaartfiltersysteem kan helpen om dit te benadrukken.

Aan de technische kant vloeit het spel een beetje ongelijkmatig. Het is vrij veeleisend en vloeit niet altijd perfect. Dit is vooral merkbaar als je hem op hogere instellingen draait. De game houdt het niet altijd bij door alle berekeningen en andere zaken op de achtergrond. Ik ervoer wat vertraging. Het kan een beetje traag aanvoelen als er veel gebeurt in de wereld, maar dit is geen actiespel en het heeft niet zoveel impact op de gameplay. Een ander aspect dat de titel niet zo veel beïnvloedt, is de muziek. Het is net als in de vierde, echt goed, totdat je het iets te vaak hoort en je eigen soundtrack aanzet. De wereld is echter mooi weergegeven en ik hou van alle details op de kaart als je inzoomt. Het is vooral de variatie in de uitstraling van steden en de uitstraling van de squadrons die mijn kritiek op de visuals is. Als ik Paradox goed ken, is dit iets waar we na de lancering voor moeten betalen.

De vraag die je jezelf stelt, die tot nu toe hebt gelezen, is of dit je tijd waard is. Mijn antwoord is ongetwijfeld ja, als je van grote strategiespellen houdt. Afgezien van kleine prestatieproblemen wordt u een prachtige recreatie van onze wereld in het jaar 1337 en daarna aangeboden. Europa Universalis biedt u een levende, dynamische en complexe wereld. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Hearts of Iron IV is er heel weinig downtime, je hebt altijd iets te doen in dit spel. Je zit nooit te wachten op de grote oorlog, maar je doet de hele tijd dingen. Of je nu wegen aanlegt, netwerken bespioneert, je wagenpark uitrust, markten creëert, goederen importeert of kathedralen in steden bouwt. Tussen de beurten door word je gevoed door zowel historische als situationele gebeurtenissen. Dit alles en nog veel meer betekent dat je altijd iets hebt om mee te communiceren. Ik verhoog vaak de snelheid in deze titels, maar in de vijfde heb ik om die reden de snelheid moeten verlagen.

Ik denk dat de kern van Europa Universalis V vreselijk indrukwekkend is. Europa Universalis is nog nooit zo complex geweest, gemakkelijk te spelen en bood de mogelijkheid om delen van het spel te automatiseren waar je niet mee te maken wilt hebben. De laatste functie mist enkele configureerbare opties voor de computer, die bepaalt wat je hebt geautomatiseerd. Ondanks kleine prestatieproblemen, een gebrek aan instellingen in de campagnemodus en een computertegenstander die niet altijd indruk maakt, is dit zonder twijfel mijn favoriet in de serie. Er zijn talloze gameplay-systemen en dingen waar ik geen tijd voor heb gehad om mijn mening te geven in deze review. De hele ervaring is echter erg goed en ik kijk uit naar de voortzetting met updates en uitbreidingen. Dit is een beetje dieper, een beetje complexer en biedt je krachtige hulpmiddelen die je kunt gebruiken om te navigeren, invloed uit te oefenen en de loop van de geschiedenis te veranderen. Als je de voorganger leuk vond of nieuwsgierig bent naar de vijfde iteratie, kan ik je dit ten zeerste aanbevelen.