Age of Wonders 4

Als fan van strategiespellen zoals de Age of Empires en Total War series, dacht ik dat ik de meeste belangrijke langlopende gameseries in het genre had gezien. Totdat ik Age of Wonders 4 tegenkwam. De naam deed een belletje rinkelen als een spel waar ik al lang van had gehoord (de eerste game kwam uit in 1999), maar ik had geen duidelijk idee van wat ik kon verwachten. Voordat ik Age of Wonders 4 de afgelopen weken speelde, had ik geen game verwacht die zo gepolijst, goed uitgebalanceerd en vol gameplay-functies was als het bleek te zijn. Hoewel ik meestal niet van fantasy-themaspellen houd, weet deze uitstekende titel van Triumph Studios me echt naar binnen te zuigen. Dus, wat maakt het zo geweldig?

In een notendop is Age of Wonders 4 een 4X, turn-based strategiespel in een fantasie-setting. Voortbordurend op een verhaallijn van Age of Wonders 3, is het verhaal dat Age of Wonders 4 drijft als volgt: eerder verbannen tovenaarskoningen zijn teruggekeerd, machtiger dan ooit, om te regeren als goden (Godirs genoemd) onder stervelingen. Ze zijn echter niet alleen op zoek naar één wereld, omdat een zogenaamde Astral Sea op magische wijze veel verschillende werelden met elkaar verbindt die door verschillende rassen worden bewoond. Als speler kun je ervoor kiezen om een kampioen van een van de rassen te zijn, of te spelen als een van de tovenaarskoningen die zoveel mogelijk werelden willen overnemen. Het betekent dat het spel zich afspeelt in veel verschillende omgevingen, van besneeuwde werelden tot kale en verlaten rijken, die willekeurig worden gegenereerd met elk nieuw spel.

Het grootste deel van het spel wordt besteed aan het kijken naar de strategische spelkaart, waar je je steden beheert, uitbreidt naar nieuwe provincies, militaire eenheden rekruteert en op een verovering gaat met je helden en legers. De kaart heeft zowel een oppervlakte- als een ondergrondse dimensie, dus het is in feite tweeledig. In het geval van een gevecht val je af in een turn-based tactisch gevecht of kies je ervoor om ze automatisch op te lossen. Het lijkt in dat opzicht erg op de Total War games. Op de campagnekaart moet u uitgaven en investeringen in evenwicht brengen met behulp van een aantal verschillende bronnen. Imperium, mana, goud en kennis behoren tot de middelen die nodig zijn voor langetermijnplanning, het ontwikkelen van je ras, diplomatie en in tactische gevechten. Voedsel, productie en Draft zijn alleen van belang voor het laten groeien van je steden en de snelheid waarmee je gebouwen bouwt en nieuwe eenheden traint.

Naast het kiezen om als kampioen of tovenaarskoning te spelen, zijn er talloze manieren om elk spel dat je speelt aan te passen. Ten eerste kies je een volledig aanpasbaar rijk, zoals een mana-rijke en weelderige wereld vol met vrije steden, of een kaal land overspoeld door demonen en vulkaanuitbarstingen. Je kunt ook je eigen aangepaste ras maken om te spelen als, of het nu humanoïde, katachtige, dwergen, elfen, knaagdierachtige en zelfs een padachtige race is. Je ras kan dan verder worden aangepast, met fysieke kwaliteiten zoals stevigheid of sterke melee-aanvallen, en maatschappelijke kenmerken zoals geweldige stedenbouwers zijn. Deze eigenschappen zorgen voor een diversiteit aan bonussen, bijvoorbeeld sterkere militaire eenheden of waardoor je makkelijker nieuwe steden kunt stichten. Een culturele affiniteit voegt verder onderscheid toe, zoals het zijn van een ijverig of duister ras. In mijn ogen is het echt bewonderenswaardig wat Triumph Studios hier heeft gedaan, want je bent vrij om een ras te creëren en een imperium op te bouwen naar de maat van waarden die volledig naar je zin zijn. Ik kan me geen enkel strategiespel herinneren dat dit niveau van maatwerk biedt.

Dit is hoe ik uiteindelijk een van mijn eerste games speelde met een hoog humanoïde ras, gespecialiseerd in het stichten van nieuwe steden, met een raseigenschap waarmee mijn leger gezondheid kan herwinnen en sneller XP kan verdienen. Verdere aanpassingen komen van het gebruik van magische tomes. Hiermee kun je affiniteitspunten verzamelen en verdere bonussen toekennen die bij je speelstijl passen, zoals het toestaan van meer steden, het geven van bliksemschade of andere militaire bonussen aan je eenheden. Een andere keer begon ik een spel dat begon vanuit de ondergrondse als een duistere menselijke tovenaarskoning die een ras van kwaadaardige knaagdieren leidt. Zoals je misschien inmiddels begrijpt, zijn er gewoon veel verschillende elementen in het spel die een zeer hoge mate van aanpassing mogelijk maken. Ze maken ook elke playthrough een beetje anders.

In mijn ervaring heb ik automatisch zin om te spelen op een manier die past bij de race die ik heb gecreëerd. Spelen als een goed ras en heerser betekent bijvoorbeeld gevangenen vrijlaten in plaats van ze te doden of je best doen om zijmissies te voltooien die je bevolking tevreden houden. Op dezelfde manier betekent het spelen als een tovenaarskoning met kwade affiniteit dat je daadwerkelijk profiteert van een slechte speelstijl. Ik vond het ook leuk om te spelen als de leider van kwaadaardige knaagdieren, die uit de ondergrondse kruipen om de wereld boven te terroriseren. Andere heersers zullen je ook leuk of niet leuk vinden op basis van gemeenschappelijke kenmerken, bijvoorbeeld zowel het hebben van een feodale cultuur als het afstemmen op goed in plaats van kwaad. Verschillende speelsessies zijn ook aan elkaar gekoppeld via de Pantheon. Hier komen helden uit eerdere games die je hebt gespeeld samen en verschijnen ze in nieuwe games die je speelt.

De tijd vliegt in een mum van tijd voorbij wanneer je je rijk uitbreidt in Age of Wonders 4. Ik richt me meestal op het verkrijgen van voldoende goudinkomsten om snel een leger op te bouwen, dat ik vervolgens gebruik om mijn directe omgeving te ontdoen van bandieten en monsters. Het is opwindend om je rijk te zien groeien, door nieuwe provincies te annexeren wanneer je steden groter worden. Het stichten van nieuwe steden weg van je troonstad en vervolgens kijken hoe je provincies zich verbinden tot een groot verbonden rijk voelt gewoon geweldig. Hetzelfde geldt voor gratis steden die geleidelijk aan je vazallen worden op sommige kaarten. Victory is er ook in verschillende smaken; hetzij door verovering, diplomatie of door de leidende magische macht in het rijk te worden.

Wat bijdraagt aan het plezier van het opbouwen van je imperium is de zeer toepasselijke en luchtige muziek. De kleurrijke graphics van de game zijn ook leuk om naar te kijken, met veel subtiele details in de campagnekaart van de game. Er lopen kleine schapen rond in weilanden en kleine karretjes die in en uit mijnen rijden, bijvoorbeeld. Het ontwerp van de eenheid is net zo mooi, met donkere en kwaadaardige goblinoids die echt een kwaadaardige sfeer afgeven en een grote verscheidenheid aan niet-gelieerde monsters en plunderaars die rondzwerven. Tot nu toe heb ik tijd besteed aan het bekijken van elk individueel type eenheid wanneer ik een nieuwe tegenkwam.

Age of Wonders 4 heeft ook enkele rollenspelelementen. Je helden kunnen items verzamelen, zoals wapens en mounts, van gevechten met plunderaars of door oude wonderen te vangen die verspreid zijn over de map. Een van mijn meest geweldige helden was een humanoïde met harnas en een cape, zwaaiend met een lans die ik had geüpgraded om lichtschade aan te richten, terwijl hij op een flitsende eenhoorn reed. Ik heb echter ook een katachtige magiër en een pad gehad die op een eng wolfachtig monster reden dat mijn leger leidde. Daarnaast zijn er willekeurig gegenereerde missies om te voltooien, zoals het redden van een gevangen meisje of het verwijderen van een leger demonen, die het karakter van je leider beïnvloeden.

Hoewel ik de game over het algemeen erg leuk vind, zijn er ook wat kleine dingen waar ik niet zo dol op ben. De belangrijkste is dat ik de tactische gevechten niet zo leuk vind als het strategische deel van het spel. Ik ben nooit een grote fan geweest van tactische turn-based gevechten, en Age of Wonders 4 heeft me niet overtuigd om die houding te veranderen. Ik realiseer me dat het vooral een kwestie van persoonlijke smaak is, want er zit weer veel diepgang in het tactische vechtsysteem. Er is een soort rock-paper-scissors-systeem tussen eenheden, wat betekent dat je legermake-up er veel toe doet wanneer de moeilijkheidsgraad van het spel toeneemt. Er zijn speereenheden die vergeldingsschade toebrengen aan melee-eenheden die hen aanvallen, en ondersteuningseenheden die bijvoorbeeld vriendelijke aanvallen kunnen ondersteunen. Daarnaast zijn er flankerende bonussen en kan je held krachtige spreuken uitspreken, en er zijn zelfs belegeringsgevechten en zeeslagen in het spel. Uiteindelijk los ik deze gevechten echter meestal automatisch op, omdat ik meer geïnteresseerd ben in het doorbrengen van tijd op de campagnekaart.

Een ander ding dat me enigszins gefrustreerd had, maar misschien onontkoombaar is, is het feit dat het lang kan duren voordat de AI-spelers hun beurten hebben voltooid. Vooral met meerdere linialen en als je voorbij bocht 50 of verder bent, had ik af en toe wat geduld nodig. Ik kan me voorstellen dat spelers met minder krachtige CPU's misschien behoorlijk wat tijd moeten wachten tussen de beurten door. Echter, naast de laadtijden en het overslaan van de handmatige gevechten, is er eigenlijk niet veel dat ik mis in de game. Het heeft zelfs online multiplayer bij de lancering, hoewel ik het nog niet heb kunnen uitproberen. De game bevat gelijktijdige beurten die in de tijd kunnen worden beperkt, wat betekent dat real-time spelen op de campagnekaart (waarschijnlijk) mogelijk is.

Concluderend, er zit zoveel in Age of Wonders 4 dat het moeilijk is om een goed overzicht te geven in de ruimte van deze recensie. Wat duidelijk is, is dat Age of Wonders 4 een zeer solide 4X turn-based strategiespel is met zoveel aanpassingsmogelijkheden dat het potentieel voor herspeelbaarheid bijna eindeloos is. Of je nu wilt vechten als een elfenkampioen van het volk die een stabiel rijk opbouwt, een kwaadaardige tovenaar die een leger kannibalenpadden leidt, of als een orkse krijgsheer die je buren plundert, het is allemaal mogelijk. Daarom denk ik dat deze game niet mag worden gemist door iedereen die van empire-building games houdt, zoals de Total War of Civilization serie. Zelfs als je je meestal niet aangetrokken voelt tot het fantasiethema, is Age of Wonders 4 gewoon zo goed uitgevoerd dat je het in een mum van tijd zult waarderen. In mijn ogen moet een empire-building game de juiste tools bieden voor de verbeelding van een speler om een echt waardevolle ervaring te creëren, en Age of Wonders 4 slaagt daar heel goed in.